Yük Taşıma Kuralları
Yüklerin elle taşınması aşağıdakilere neden olabilir: Sürekli yapılan kaldırma/taşıma işlemleriyle kas ve iskelet sisteminin aşamalı ve kümülatif aşınması sonucunda ortaya çıkan kümülatif rahatsızlıklar, örn. sırtın alt bölgesinde ağrı; Kazalar sonucunda meydana gelen kesik ya da kırıklar gibi akut travmalar.
Elle yük taşımayı tehlikeli kılan ve sonuç olarak sakatlık olasılığını artıran çeşitli risk faktörleri bulunmaktadır. Özellikle sırt sakatlıklarına baktığımızda bu risk faktörleri elle yük taşıma işleminin dört unsuruyla ilişkilidir.
Yük:
Aşağıdaki durumlarda sırt sakatlığı riski artmaktadır.
Eğer yük aşırı ağırsa:
Güvenli kabul edilen yüklerle ilgili herhangi bir ağırlık limiti yoktur.
20–25 kg’lik bir yük bir çok insanın kaldıramayacağı kadar ağırdır;
Eğer yük aşırı geniş ve büyükse:
Yükü vücuda mümkün olduğunca yakın tutmak gibi temel kaldırma ve taşıma kurallarına uymak mümkün olmayacaktır. Böylece kaslar çok çabuk yorulacaktır.
Eğer yükü kavramak güçse:
Bu durum kaldırılan nesnenin elden kaymasına ve kazaya sebep olmasına yol açabilir; keskin kenarlı ya da içinde tehlikeli maddeler bulunan yükler çalışanlara zarar verebilir.
Eğer sabit ve dengeli değilse:
Bu durum kasların dengesiz bir biçimde yüklenmesine ve dolayısıyla taşınan nesnenin ağırlık merkezinin çalışanın vücudunun ortasından uzakta olması nedeniyle bitkinliğe neden olur.
Kollarla aşırı uzağa/yükseğe uzanmak ya da gövdeden eğilmek veya bükülmek daha fazla kas kuvveti gerektirir.
Eğer yükün şekli ya da boyutları çalışanın görüsünü kapatıyorsa kayma/takılma, düşme yada çarpışma olasılığını artıracaktır.
Görev:
Aşağıdaki durumlarda sırt sakatlığı riski artmaktadır.
Eğer yapılan iş çok gayret ve enerji gerektiriyorsa, örn. eğer çok sık ya da çok uzun sürelerle yapılıyorsa
Eğer yapılan iş biçimsiz pozisyon ya da hareketleri içeriyorsa, örn. gövdenin eğilmesi ve/veya bükülmesi, kolların kaldırılması, el bileklerinin bükülmesi, aşırı-uzanma
Eğer yapılan iş tekrarlı taşımayı gerektiriyorsa.
Çalışma Ortamı:
Çalışma ortamıyla ilgili aşağıda belirtilen özellikler de sırt sakatlığı riskini artırabilmektedir.
Elle yük taşıma için yeterli boş alan olmaması biçimsiz pozisyonlarda çalışmaya ve yüklerin güvenli olmayan biçimlerde taşınmasına neden olabilir.
Her yerde eşit olmayan, dengesiz ya da kaygan zemin kaza riskini artırabilir.
Ortamın sıcak olması çalışanların yorgun hissetmesine neden olur ve terlemek de aletleri kavramayı güçleştirir.
Bu nedenle daha fazla güç uygulanması gerekir.
Diğer taraftan soğuk bir ortamda ellerin uyuşmasına sebep olarak kavrayışı güçleştirebilir.
Yetersiz aydınlatma kaza riskini artırabilir, ya da çalışanların ne yaptıklarını görebilmek için biçimsiz pozisyonlarda çalışmasına sebep olabilir.
Birey:
Bazı bireysel faktörler de sırt sakatlığı riskini etkileyebilmektedir:
Deneyimsizlik, yeterince eğitim almamış olmak ve yapılan ise aşina olmamak.
Yaş, sırtın alt bölgesinde hastalıkların gelişme riski yaşa ve çalışma süresinin uzunluğuyla birlikte artmaktadır.
Boy, kilo ve kuvvet gibi fiziksel özellikler; Sırt problemleriyle ilgili önceki sağlık öyküsü.
Risk Değerlendirmesi alanında ise;
İşverenler, çalışanlarının sağlık ve güvenliğini tehdit edebilecek riskleri değerlendirmekle yükümlüdür.
Etkili bir risk değerlendirmesi için aşağıda belirtilen adımları izlemek mümkündür.
Kazalara, sakatlıklara ya da sağlık sorunlarına sebep olabilecek tehlikeler tespit edilmelidir.
Bu tehlikelerin nasıl ortaya çıkacağı ve kimlere zarar verebileceği değerlendirilmelidir.
Mevcut tedbirlerin yeterli olup olmadığı ve daha fazla tedbir alınmasına ihtiyaç olup olmadığı değerlendirilmelidir.
Riskler izlenerek alınan tedbirler gözden geçirilmelidir.